1 δαίω
• Morfología: [v. med. pres. subj. δάηται Il.20.316; aor. ἔδευσε prob. por ἔδ<α>υσε IMEG 62.6 (III a.C.), lacon. v. pas. subj. δαβῇ (por δαϜῇ) Hsch., part. δαισθείς E.Heracl.914; v. pas. perf. part. δεδαυμένος Semon.31, Call.Epigr.49.3; plusperf. δεδήει Il.12.466]
I intr., gener. en v. med. pas.
1 arder en llamas
ὁπότ' ἂν Τροίη μαλερῷ πυρὶ πᾶσα δάηται καιομένηIl.20.316, 21.375,
οὐχ ἵκετο καπνὸς αἰθέρα δαιομένας εὐρυχόρου ΤεγέαςSimon.122D.,
ἁ δέ σε γειναμένα πυρὶ δαίεταιE.Tr.825, c. ac. rel.
πυρὸς ... φλογὶ σῶμα δαισθείςE.Heracl.914
•c. πῦρ, φλόξ, etc. como suj., arder, flamear, llamear
ἀκάματον πῦρ ὑπὲρ κεφαλῆς ... δαιόμενονIl.18.226,
δαιόμενον ... σέλαςIl.8.75,
λάμπετο φλὸξ ... πυρὸς μέγα δαιομένοιοh.Merc.114,
σεμνῶν ὀργίων ἐδαίετο φλόξS.Tr.765,
πυρὰ κατ' ἀντίπρῳρα ναυστάθμων δαίεταιE.Rh.136,
λύχνου δαιομένουCall.Fr.269, cf. Theoc.24.52,
(φλόξ) δαιομέναAP 7.399 (Antiphil.),
δαιόμενον πῦρOpp.C.4.132,
πυρὸς μένος ... δαίετοQ.S.6.170
•de la rama de laurel utilizada en la depilación
ἡ δέ με Φοίβου τείρει νύμφα φίλη ... δαιομένηAP 14.43
•fig., del resplandor casi sobrenatural de los cuerpos y armas de los guerreros
δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθός τε καὶ ἀσπίδος ἀκάματον πῦρIl.5.4, cf. 7, en un escudo
τὰ δ' ἐδαίετο θαυματὰ ἔργαHes.Sc.165.
2 fig. de pers. arder de pasión, brillar
πυρὶ δ' ὄσσε δεδήειIl.12.466,
ἐν δέ οἱ ὄσσε δαίεταιOd.6.132,
ἀλλά μοι ἀμφ' Ὀδυσῆϊ ... δαίεται ἦτορpero a mi se me inflama el corazón pensando en Odiseo, Od.1.48, de Dioniso
ὃς μετὰ μαινάσιν ὄμμασι δαίεταιAr.Lys.1284,
ἐν ἔρωτι δεδαυμένωνCall.Epigr.49
•c. gen.
δαιόμενος Νύμφηςenamorado de la Ninfa Opp.C.2.118, de animales
ὣς ὁ περιτρομέων ἀλόχοις μέγα δαίεται ἦτορOpp.H.4.202
•consumirse, estar destrozado por el dolor
ἡ δ' ἔνδοθι δαιομένη περ σῖγα μάλα κλαίειA.R.3.661.
3 perf. act. c. suj., personif. o no, de actividades humanas, de sign. neg. propagarse, extenderse como el fuego
Ὄσσα δεδήειse propaga el Rumor como el fuego, Il.2.93,
νῦν ἄγχιστα μάχη πόλεμός τε δέδηεIl.20.18, cf. 12.35,
πάντῃ γάρ σε περὶ στέφανος πολέμοιο δέδηεIl.13.736,
οἰμωγὴ δὲ δέδηεOd.20.353,
Ὅμαδός τε Φόνος τ' Ἀνδροκτασίη τε δεδήειHes.Sc.155,
αἰεὶ δέ σφιν ἐνὶ φρεσὶ φῦζα δέδηεOpp.H.4.471
•c. sign. posit. resplandecer
φιλοφροσύνη τε δεδήειEmp.B 130.
II tr.
1 c. ac. int. πῦρ, φλόγα, etc. prender, encender, inflamar
πῦρ δὲ Μενοιτιάδης δαῖεν μέγαIl.9.211,
ἐκ δ' αὐτοῦ δαῖε φλόγα παμφανόωσανIl.18.206,
δαῖε δέ οἱ πῦρ γρηΰςOd.7.7,
ἢ πῦρ καὶ φῶς ... δαίωνA.Ch.864,
δαίων φλόγαA.A.496,
πυρὸς σέλας ὃ ... ἥρωες ... ἔδαιονA.R.4.69,
δαίουσα λαμπτῆρος σέλαςTrag.Adesp.407, tb. en v. med.
Ἥφαιστος ... πρῶτα μὲν ... πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκρούςIl.21.343
•fig.
δαῖε δ' ἐν ὀφθαλμοῖς ... πόθονA.R.4.1147.
2 c. ac. de obj. externo, de cosas quemar
ξύλαIl.18.347,
φιτρούςA.R.3.1209,
μῆρα ἐπὶ βωμ[ῶ]νOrác. en IGR 4.360.32 (Pérgamo II d.C.),
βοῦν ... ἐς μέγαρον τετράγυιον ... ῥέξαντες πυρὶ δαίσατ'Orác. en ZPE 1.1967.185.9 (Hierápolis II d.C.),
σάρκαςIMEG l.c., en v. pas.
μηρίων δεδαυμένωνSemon.l.c.
•part. subst. plu. víctimas
ἀμφὶ δὲ δαιομένοις εὐρὺν χορὸν ἐστήσαντοA.R.2.701
•de lugares devastar por medio del fuego
Φιλίππω ... τὰν χώραν δαίοντοςDecr. en D.18.90
•medic. cauterizar
ἀρχὸν ... δαίωνHp.Haem.2 (var., cf. καίω).
• DMic.: da-wa-no, da-wi.
• Etimología: De *δαϜιω < *d°Hu̯2- ‘quemar’; cf. en grado pleno ai. doman ‘incendio’.